Een EHBO-kastje
Reanimatie training, met de computer worden o.a. de snelheid en diepte van de reanimatie gemeten
Een AED-apparaat op Schiphol
Eerste Hulp Bij Ongelukken (EHBO), tegenwoordig bekend onder de naam Eerste Hulp Verlening en onder de naam Spoedeisende Hulpverlening bij Slachtoffers, is hulp die door leken geboden kan worden in afwachting van meer gespecialiseerde medische hulp. EHBO kan worden verleend in elke situatie die onmiddellijk medisch ingrijpen vereist, maar ook kleinere letsels kunnen door EHBO'ers worden behandeld.
Wereldwijd worden vrijwilligers door het Rode Kruis en andere organisaties getraind om dergelijke hulp te kunnen verlenen.
Werkgebied EHBO[]
Opgeleide EHBO'ers kunnen adequate hulp verlenen bij stoornissen in het bewustzijn, de ademhaling en ze weten wat te doen bij een shock. Daarnaast kunnen ze plaatselijk letsel (wonden), warmte- en koudeletsels, vergiftigingen, elektriciteitsletsels bij slachtoffers behandelen.
Methoden die hierbij gebruikt worden zijn onder andere:
- stabiele zijligging;
- reanimatie;
- de handgreep van Heimlich;
- de noodvervoersgreep van Rautek;
- verbinden van verschillende wonden;
- ondersteunen of fixeren van gebroken of anders gewonde lichaamsdelen;
- adequaat afkoelen van slachtoffers met warmteletsel;
- adequaat opwarmen van slachtoffers met koudeletsel.
EHBO'ers zijn niet opgeleid als arts en hebben daarom geen speciale medische bevoegdheden. De wet beschouwt hen als "leken" en ze handelen daarom uit de plicht die op ieder mens rust om naar vermogen hulp te verlenen aan medemensen die in nood verkeren.
Basisregels EHBO[]
Bij het verlenen van EHBO dient altijd rekening te worden gehouden met vijf belangrijke punten:
- Let op gevaar
Zorg ervoor dat jezelf, omstanders en het slachtoffer geen gevaar lopen - Ga na wat er gebeurd is en daarna wat iemand mankeert
Vraag aan het slachtoffer of de omstanders wat er is gebeurd of kijk wat er is op te maken uit de situatie ter plaatse - Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting
Een slachtoffer is vaak geschrokken en heeft iemand nodig die hem opvangt en geruststelt; wees rustig en zorgzaam maar ook kordaat. - Zorg voor professionele hulp
Laat een omstander 1-1-2 bellen en laat doorgeven:- welke hulpdienst nodig is (ambulance);
- plaats waarheen de hulp moet komen;
- wat er gebeurd is;
- aantal slachtoffers;
- wat het slachtoffer mankeert.
Vermeld ook expliciet of er een reanimatie plaatsvindt.
- Help het slachtoffer op de plaats waar deze is aangetroffen
Door een slachtoffer onnodig te verplaatsen, kan zijn toestand verslechteren.
Organisaties[]
Nederland[]
EHBO verenigingen[]
Nederland kent enkele grote organisaties voor EHBO.
De Koninklijke Nederlandse Vereniging Eerste Hulp Bij Ongelukken (KNV EHBO) is een EHBO vereniging, waarbij ongeveer 550 verenigingen zijn aangesloten. De KNV EHBO werd in 1893 opgericht door dr. C.B. Tilanus jr en ontving in 1953 het predicaat Koninklijk. In aantal leden is het de grootste EHBO organisatie in Nederland. De aangesloten verenigingen heten allen: "Afdeling [plaatsnaam] van de Koninklijke Nederlandse Vereniging Eerste Hulp Bij Ongelukken". Wie lid is van een plaatselijke afdeling, is ook automatisch lid van de Koninklijke.
De Nationale Bond voor EHBO is een koepelorganisatie waarbij ongeveer 300 plaatselijke EHBO vereniging zijn aangesloten. De Nationale Bond werd in 1949 (de tijd van de verzuiling) opgericht onder de naam Katholieke Nationale Bond voor EHBO en is sterk gelieerd aan het Rode Kruis. Sinds 1991 is het predicaat Katholieke komen te vervallen. In 2000 richtte de KNV EHBO en de Nationale Bond voor EHBO gezamenlijk de Federatie Nederlandse EHBO (FNE) op. In 2005 werd duidelijk dat een fusie geen kans van slagen had en gingen beide organisaties weer autonoom verder.
Overige koepelorganisaties van EHBO verenigingen zijn: EHBO Nederland (102 verenigingen), EHBO Limburg (94 verenigingen) en EHBO Noord-Brabant (94 verenigingen).
Opleidingen[]
Opleidingen Eerste Hulp worden in Nederland verzorgd door de EHBO-verenigingen, door het Nederlandse Rode Kruis en ook door (commerciële) opleidingsinstituten gespecialiseerd in bedrijfshulpverlening.
In Nederland zijn er verschillende organisaties die EHBO-richtlijnen vaststellen en bijbehorende diploma's verstrekken.
De belangrijkste is het Oranje Kruis. Deze organisatie geeft sinds 1912 het Oranje Kruis Boekje uit (hierin staat de leerstof voor het diploma Eerste Hulp) en neemt de examens af voor Oranje Kruis Eerste Hulp diploma's. Tussen 20 juli 1992 en 10 mei 2005 waren het eenheidsdiploma EHBO, de getuigschriften Jeugd EHBO en de daarop aansluitende aantekeningen van het Oranje Kruis vastgesteld door de overheid als standaard in Nederland. Sinds 2005 laat de overheid de regulering over aan de branche. Het Oranje Kruis heeft inmiddels zo'n reputatie opgebouwd, dat vrijwel alle vrijwilligersorganisaties die EHBO-opleidingen verzorgen (EHBO-verenigingen, Reddingsbrigades, etc.), blijven opleiden tot Oranje Kruis certificeerde EHBO'ers.
Daarnaast is er ook het Nikta www.nikta.nl (Nederlands Instituut voor Kwaliteitszorg Training en Advies) die o.a. de certificaten Acute Zorg en MFA Eerste hulpverlener uitgeeft. Ieder opleidingsinstituut kan zich door het Nikta laten erkennen om deze opleidingen te verzorgen en het afsluitende examen onder toezicht van het Nikta te gaan afnemen. De Acute zorg certificaten zijn vaak ook een onderdeel van de door Nikta uitgegeven BHV certificaten.
Verder is er bijvoorbeeld de certificatieinstelling NedCert, die o.a. het vakbekwaamheidcertificaat voor 'Spoedeisende Hulpverlening bij Slachtoffers' uitgeeft. Ieder opleidingsinstituut kan opleidingen verzorgen tot het officiële examen Spoedeisende Hulpverlening bij Slachtoffers van NedCert. De certificatie van NedCert is erkend door de Raad voor Accreditatie, waardoor een certificaat Spoedeisende Hulpverlening bij Slachtoffers internationaal is erkend. Diverse (commerciële) opleidingsinstituten leiden op tot NedCert gecertificeerde eerstehulpverleners, voornamelijk als onderdeel van de BHV-opleiding.
Hulpverleningsketen[]
EHBO'ers zijn de eerste schakel in de hulpverleningsketen. Er wordt wanneer nodig zo spoedig mogelijk professionele hulp ingeroepen, eventueel via het alarmnummer 1-1-2. Een EHBO'er kan een slachtoffer ook doorverwijzen naar de eerstelijns geneeskunde. In Nederland is dat de vaste huisarts, de avond- of weekenddienst of de afdeling spoedeisende hulp van het ziekenhuis.
België[]
In België zorgen het Rode Kruis en Het Vlaamse Kruis voor de EHBO opleidingen. Ze geven daarvoor elk hun eigen handboeken uit.
In België is de eerstelijns geneeskunde de huisarts, de huisarts van wacht of de spoeddienst van het ziekenhuis.