Dynamiet is een explosief dat is gebaseerd op de explosieve kracht van nitroglycerine, waarbij diatomeeënaarde als absorberend middel wordt gebruikt. Dynamiet werd uitgevonden door de Zweedse chemicus Alfred Nobel in 1866. Nitroglycerine is een zeer krachtige maar gevaarlijke springstof die bij de bereiding en het vervoer gemakkelijk (en vaak onbedoeld) explodeert. Nobel ontdekte dat de gevoeligheid van het materiaal belangrijk kon worden verminderd door het te laten opzuigen in een poreuze stof, zoals zaagsel of diatomeeënaarde. Diatomeeënaarde is een poreuze grondsoort, bestaande uit de skeletjes van eencellige kiezelwieren of diatomeeën. De zo verkregen substantie noemde hij dynamiet. Deze ontdekking maakte hem zo rijk, dat hij in staat was de Nobelprijzen in te stellen in zijn testament.
Dynamiet wordt meestal aangeboden in de vorm van staven, ongeveer 2,5 cm in diameter en 20 cm lengte. Om ze te laten exploderen is onder normale omstandigheden een ontsteker nodig.
Dynamiet is waterbestendig, zodat het in boorgaten onder de grondwatertafel gebruikt kan worden.
Dynamiet kan opnieuw zeer gevaarlijk worden bij temperaturen hoger dan 35°C omdat het nitroglycerine dan begint uit te zweten.
Het woord dynamiet komt van het Griekse woord δυναμις (dunamis), dat kracht betekent.